Å arbeide om natta påverkar kroppen på mange ulike måtar, mellom anna kan nattarbeid forstyrre den biologiske døgnrytmen.
Det er kjent frå tidlegare at nattarbeid og skiftarbeid kan ha fleire negative helseeffektar, som søvnforstyrringar, fordøyingsproblem og auka risiko for hjarte- og karsjukdommar på lengre sikt.
Muskel- og skjelettsmerter og hovudverk er blant dei vanlegaste helseplagene blant sjukepleiarar, som ofte arbeider i skift med ein betydeleg del nattarbeid.
Fann ingen samanheng
Tidlegare forsking har antyda at nattarbeid kan bidra til ei auke i muskel- og skjelettsmerter og hovudverk. Men ein ny STAMI-studie har vist eit anna resultat.
− I denne studien fann vi ingen signifikant samanheng mellom nattskift og førekomsten av muskel- og skjelettsmerter eller hovudverk blant sjukepleiarar, seier STAMI-forskar Dagfinn Matre.
Analysen viste at sjukepleiarar som arbeidde meir nattskift enn andre ikkje rapporterte om fleire muskel- og skjelettsmerter eller hovudverk, samanlikna med dei som arbeidde færre nattskift. Dette gjaldt for alle undersøkte kroppsområde, inkludert nakke, skuldre og korsrygg.
Ifølgje Matre kan ein mogleg forklaring på desse funna vere at arbeidsoppgåvene er forskjellige mellom dag- og nattskift. Moglegvis er det færre planlagde oppgåver på nattevaktene.
Det kan òg vere at andre faktorar enn nattarbeid har ein større innverknad på førekomsten av muskel- og skjelettsmerter samt hovudverk.
− For eksempel kan arbeidsbelastning, ergonomiske forhold på arbeidsplassen, og individuelle forskjellar i helse og livsstil spele ei viktig rolle. Det er òg mogleg at sjukepleiarar som jobbar mange nattskift utviklar meistringsstrategiar eller tilpassar seg slik at dei ikkje opplever ei auke i helseplager, påpeikar han.
Kan gi varierande resultat
Resultata frå denne studien står altså i motsetnad til nokre tidlegare studiar som har funne ein samanheng mellom nattarbeid og muskel- og skjelettsmerter samt hovudverk.
Det er likevel viktig å merke seg at studiar av skiftarbeid kan gi varierande resultat. Det kan ifølgje forskaren skuldast forskjellar i studiedesign, populasjonar, og metodar for måling av eksponering og helseutfall.
Ein styrke ved denne studien er det store utvalet av deltakarar, noko som gir resultat som er representative for sjukepleiarar i ein breiare kontekst.
− Likevel er det viktig å anerkjenne nokre avgrensingar, seier Matre.
Han framhevar at dette er ein tverrsnittstudie som er gjennomført på eit bestemt tidspunkt. Dermed kan den ikkje fastslå årsakssamanhengar, berre assosiasjonar.
− Sjølvrapportering av helseplager og arbeidstidsordningar kan òg gi rapporteringsskjevheiter. For eksempel kan sjukepleiarar som allereie har helseplager vere meir merksame på å rapportere desse, uavhengig av sine arbeidstidsordningar, seier han.
Meir enn nattarbeid
Funna indikerer at tiltak for å redusere nattarbeid aleine kanskje ikkje vil vere tilstrekkeleg for å redusere førekomsten av muskel- og skjelettsmerter og hovudverk blant sjukepleiarar.
Meir kunnskap vil vere nødvendig for å utforske dei underliggande mekanismane bak muskel- og skjelettplager og hovudverk blant sjukepleiarar ytterlegare.